4/A ve 4/B Personel İçin Refakat İzni: Kimler Yararlanabilir, Şartları ve Süreleri Neler?

Kamu kurumlarında görev yapan 4/A kadrolu memurlar ile 4/B sözleşmeli personeller, ağır hasta yakınlarının tedavi sürecinde refakat izni hakkından yararlanabiliyor. Hem 4/A hem de 4/B statüsü için uygulama büyük ölçüde aynı olup, izin süresi ve kullanım şartları kanun ve yönetmeliklerle açık şekilde belirlenmiş durumda.

Refakat İzni Kimler İçin Verilir?

Refakat izni, aşağıdaki yakınlar için kullanılabiliyor:

• Anne
• Baba
• Eş
• Çocuk
• Kardeş
• Aynı hanede birlikte yaşadığı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler

Bu kişilerden birinin hayati risk içeren veya ağır bir hastalık nedeniyle refakate ihtiyaç duyduğu resmî raporla belgelendiğinde memur ya da sözleşmeli personel izin hakkını kullanabiliyor.

Refakat İzni Almanın Şartları Neler?

Refakat izninin verilmesi için bazı yasal şartlar bulunuyor:

• Refakat gerektiren durumun tam teşekküllü devlet hastanesi veya üniversite hastanesinden alınmış raporla belgelenmesi gerekiyor.
• Raporda “refakat gereklidir” ibaresinin yer alması zorunlu.
• Hastanın durumu, tedavisi ve refakat ihtiyacı açık biçimde belirtilmeli.
• Hastane yatışı şart değil; hekim “evde refakat” gerektiğini de yazabilir.

Bu şartları taşıyan her memur veya sözleşmeli personel kanunen refakat iznini kullanma hakkına sahip.

4/A Kadrolu Memurlar İçin Refakat İzni Süresi

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre:

• İlk etapta 3 ay refakat izni verilebiliyor.
• Gerektiğinde 3 ay daha uzatılabiliyor.
• Toplamda 6 aya kadar refakat izni kullanılabiliyor.
• Bu süre boyunca maaş ve tüm özlük hakları kesintisiz devam ediyor.

4/B Sözleşmeli Personelde Durum Aynı mı?

Evet. Sözleşmeli personel çalıştırma esasları gereğince 4/B’li personel de refakat izni hakkına sahiptir. Uygulama, kadrolu memurlarla aynı şekilde yürütülür:

• 3 ay + 3 ay olmak üzere toplam 6 ay kullanılabilir.
• İzin süresinde sözleşme feshedilemez, maaş ödenmeye devam eder.
• Aynı rapor şartları geçerlidir.

Danıştay kararları da 4/B personelin bu hakkı memur statüsü ile eşit şekilde kullanması gerektiğini vurgulamaktadır.

Önemli Ek Bilgiler

• Aynı hasta için birden fazla kişi refakat izni alabilir ancak aynı anda sadece bir kişiye izin verilir.
• Refakat değişikliği yapılacaksa yeni rapor gerekir.
• Hasta vefat ederse izin sona erer; memur ayrıca 7 gün ölüm izni kullanabilir.
• Refakat izni, kurumun takdirine bağlı değildir; rapor şartlarını karşılayan personelin hakkıdır.

Hukuki ve Resmi Dayanak:

4/A Kadrolu Memurlar — Refakat İzni (DMK 105. Madde)

Hukuki Dayanak: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Madde 105

Refakat izni doğrudan bu maddede düzenlenmiştir.

Resmî Link:

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.657.pdf

(→ s. 63 – Madde 105)

4/B Sözleşmeli Personel — Refakat İzni Hakkı

a) 657 Sayılı Kanun 4/B Statüsü

Hukuki Tanım: 657, Madde 4/B

(Sözleşmeli personelin statüsü bu maddede tanımlanır.)

Resmî Link:

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.657.pdf

(→ s. 5 – Madde 4/B)

Sözleşmeli Personel Çalıştırma Esasları

4/B personelin refakat izni kullanma hakkını düzenleyen temel kaynak budur.

Resmî Link:

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20065747&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

(→ Ek Madde 3 ve ilgili izin hükümleri)

Bu esaslara göre 4/B personel, 657 DMK 105. maddesi ile aynı refakat izni hakkından yararlanır.

Danıştay Kararları (4/B – Refakat İzni Emsal Kararlar)

İdarelerin zaman zaman farklı uygulamaları nedeniyle Danıştay içtihatları özellikle önemlidir.

Örnek Emsal Karar:

• Danıştay 12. Dairesi, E: 2016/1370 – K: 2019/4387 (Sözleşmeli personelin refakat izni hakkı bulunduğu karara bağlanmıştır.)

Karar için hukuk portalı bağlantısı (mevzuat linki olmadığı için resmi metin portalları):

https://karararama.yargitay.gov.tr

(Arama: “2016/1370 2019/4387 refakat izni”)

efakat İzni Verilmesi İçin Gereken Rapor — Sağlık Kurulu Raporları Mevzuatı

Tam Teşekküllü Hastane ve Sağlık Kurulu Raporları

Dayanak:

“Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Yönetmeliği”

ve

“Sağlık Bakanlığı Sağlık Kurulu Raporları Usul ve Esasları”

Resmî Link:

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=15233&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

Ölüm İzni – 657 Sayılı Kanun Madde 104

Refakat edilen kişinin vefatı durumunda kullanılan 7 günlük ölüm izni.

Resmî Link:

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.657.pdf

(→ s. 61 – Madde 104)